Unsplash | zoo_monkey
Γιατί δεν κοιμάται το μωρό;
Υπάρχουν πάρα πολλοί λόγοι που μπορεί να μην κοιμάται καλά ένα μωρό. Παρακάτω θα δεις μερικούς μόνο από αυτούς καθώς και λίγες λύσεις που βοηθούν να αντιμετωπίσεις ότι είναι στο χέρι σου.
Πιθανές αιτίες να μην κοιμάται το μωρό:
Η υπερεξάντληση και υπερενέργεια, όταν δηλαδή το σώμα μας αρχίζει να εξαντλείται και να μην παίρνει την ξεκούραση που χρειάζεται. Αυτόματα ο οργανισμός μας αρχίζει να παράγει αδρεναλίνη για να μας κρατήσει ξύπνιους με αποτέλεσμα όταν ξαπλώνουμε να μην μπορούμε να κοιμηθούμε παρόλο που είμαστε εξαντλημένοι.
Η υπό-εξαντληση είναι ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή ακόμα και εμείς οι μεγάλοι δεν μπορούμε να κοιμηθούμε αν δεν κάνουμε όλη μέρα τίποτα και δεν κουράσουμε το σώμα και το μυαλό μας ούτε λίγο.
Η πείνα είναι ένας λόγος ακόμα. Ακόμα και όταν τα μικρά μας είναι ημερών και ωρών ακόμα, μπορούν να νιώσουν την πείνα και σκέψου αυτό: Το στομάχι ενός νεογέννητου είναι κυριολεκτικά όσο ένα κεράσι. Τόσο εύκολο να γεμίσει όσο και να αδειάσει… Και σκέψου την αίσθηση της πείνας όταν είναι άδειο το στομάχι σου τόσο που μπορεί και να πονάει. Εσύ μπορείς να κοιμηθείς έτσι;
Αλλος ένας λόγος είναι η αλλαγή μέρους που κοιμήθηκε το μωρό. Σαν νέα μαμά (αλλά και για μαμάδες με πολλά παιδιά) καταλαβαίνεις πως είναι εύκολο να ξεγελάσεις το μωρό σου για να κοιμηθεί πιο εύκολα στην αγκαλιά σου και να προσπαθήσεις να το βάλεις στην κούνια του μετά μπας και κοιμηθείς και εσύ σαν άνθρωπος ή προλάβεις να κάνεις καμία δουλειά στο σπίτι χωρίς να κρατάς ένα μωρό στα χέρια. Αλλά και πάλι, βάλε τον εαυτό σου στη θέση του. Αν εσύ κοιμηθείς στον καναπέ και ξαφνικά πας να αλλάξεις πλευρό και καταλαβαίνεις πως είσαι στην κουζίνα, πως θα αντιδρούσες;
Αν το μωρό έχει κοιμηθεί πολλές ώρες μέσα στη μέρα είναι λογικό να μην μπορεί να κοιμηθεί πολύ το βράδυ, να αργήσει να αποκοιμηθεί, ή να ξυπνήσει νωρίς. Οπως και εμείς οι μεγάλοι ξυπνάμε μετά από πολλές ώρες ύπνου ακόμα και χωρίς ξυπνητήρι, πολύ απλά γιατί γεμίσαμε τις μπαταρίες μας.
Είναι τόσο μικρό που δεν ξέρει πως να κοιμηθεί ή δεν ξέρει πως πρέπει να κοιμηθεί. Μην ξεχνάς πως τα μωρά μας γεννιούνται με κυριολεκτικά λευκό ιστορικό στο μυαλό τους και δεν έχουν ιδέα πως να κάνουν οτιδήποτε. Εμείς τους μαθαίνουμε τα πάντα από το πρώτο λεπτό της ζωής τους.
Σου έχει τύχει καμιά φορά να έχεις ενθουσιαστεί τόσο πολύ με μια νέα σειρά ή με κάτι που έχεις να κάνεις την επόμενη μέρα που να μην μπορείς να κοιμηθείς; Κάπως έτσι και τα μωρά μας καμιά φορά δεν θέλουν να κοιμηθούν γιατί νιώθουν ενθουσιασμένα με κάτι που για μας μπορεί να είναι ασήμαντο αλλά για αυτά να είναι τεράστιο. Ακόμα και τα νεογέννητα μπορεί να ενθουσιαστούν με το φως της μέρας, με την ικανότητα να δουν τη μαμά όταν είναι πολύ κοντά ή με την φωνή μας στο νανούρισμα τόσο που να μην θέλουν να χάσουν λεπτό από αυτό.
Φυσικά, πρέπει να είμαστε σίγουροι μήπως πονάνε κάτι. Πολλές φορές τα νεογέννητα γκρινιάζουν και δεν κοιμούνται επειδή τα τρώει η πλάτη ή το χέρι τους και απλά δεν ξέρουν ούτε πως να το ξύσουν, ούτε πως αυτή η αίσθηση δεν είναι κάτι κακό. Πολλές φορές μια απλή τρίχα τυλιγμένη γύρω από το ντελικάτο δάχτυλο του μωρού μπορεί να του προκαλέσει πόνο. Δόντια, πονόκοιλος, κολικοί, και άλλα τόσα που μπορεί να νιώθει και να μην μπορεί να σου πει. Η μπορεί απλά να πιάστηκε ξαπλωμένο.
Τι μπορώ να κάνω για να αποκλείσω ό,τι μπορώ:
Να είναι καλά ταισμένο βάση της ηλικίας και των αναγκών του
Να ακολουθεί μια ρουτίνα ύπνου που να του δίνει να καταλάβει πως είναι ώρα για ύπνο: Μπάνιο, μασάζ με λαδάκι για να χαλαρώσει, πιτζάμες, αγκαλιά.
Να του προετοιμάζεις τον ίδιο χώρο για να κοιμάται κάθε φορά: Χαμηλά φώτα, μουσικούλα ή λευκός ήχος, κατάλληλη θερμοκρασία (22-27 βαθμούς κελσίου).
Παρατηρησε πόσες ώρες χρειάζεται το μωρό μου (και βάση ηλικίας και βάση του πόσο σου δείχνει το ίδιο)
Γιατί μια ρουτίνα ύπνου είναι σημαντική για τα μωρά;
Οι ρουτίνες βοηθούν πολύ ακόμα και εμάς τους μεγάλους. Στα μωρά είναι ένας τρόπος να καταλάβουν πως είναι ώρα για ύπνο και ασυνείδητα το σώμα τους να "ανυπομονεί" για αυτό γιατί θα ξέρει τι ακολουθεί και ευελπιστούμε πως θα το κάνει να κοιμηθεί πιο εύκολα.
Παράδειγμα ρουτίνας:
made by author
Γιατί τα μωρά ξυπνάνε πάντα νωρίς
Αν έχει γεμίσει τις μπαταρίες του. Οσο μικρό και αν είναι το μωρό και όσο ύπνο και αν χρειάζεται δεν μπορείς να το βάλεις για ύπνο στις 6 το απόγευμα και να περιμένεις να ξυπνήσει μετά τις 6 το πρωί… Δεν υπάρχει λογική σε αυτό. Ακόμα και τα νεογέννητα που χρειάζονται 14-18 ώρες ύπνου τη μέρα, δεν μπορούν να κοιμηθούν συνεχόμενα τόσες πολλές ώρες. Ρεαλιστικές προσδοκίες και παρακολούθηση συνολικών ωρών ύπνου είναι κάτι που βοήθεια πολύ.
Ένας άλλος λόγος είναι η κούραση. Οι παραπάνω δεν μπορούν να καταλάβουν πως ακριβώς γίνεται αυτό γιατί όταν είσαι κουρασμένος κοιμάσαι παραπάνω αλλά στα μωρά αυτό δεν ισχύει γιατί οι κύκλοι του ύπνου στα μωρά είναι πολύ διαφορετικοί από ότι στους μεγάλους. Όσο πιο εξαντλημένο είναι ένα μωρό τόσο πιο λίγες είναι οι πιθανότητες του να κοιμηθεί παραπάνω ώρες γιατί: την ώρα που γίνεται αλλαγή κύκλου (για τα μωρά είναι περίπου κάθε 45 λεπτά) αντί να περάσει από βαθύ ύπνο σε ελαφρύ ύπνο και ξανά σε βαθύ ύπνο, αυτό θα ξυπνάει την ώρα που είναι στον ελαφρύ ύπνο και δεν θα μπορεί να κοιμάται ξανά. Και αν είναι πολύ ξεκούραστο τότε πάλι είναι πολύ πιθανόν να μη χρειάζεται τόσες ώρες ύπνου. Οποτε το καλύτερο είναι να ακολουθείς μια ρουτίνα με ίδιες ώρες για να περιμένεις ίδια αποτελέσματα.
Αλλος ένας λόγος είναι το φως. Ακόμα και η παραμικρή αλλαγή στον φωτισμό μπορεί να λειτουργήσει ως αφύπνιση στο μυαλό του μωρού και να νομίζει πως είναι ώρα να σηκωθεί και πως η μέρα ξεκίνησε. Αν το δωμάτιο του είναι σκοτεινό με κλειστά παντζούρια και σβηστα φώτα για να κοιμάται καλύτερα - ακόμα και το φως που μπαίνει από το άλλο δωμάτιο κάτω από την πόρτα μπορεί να κάνει τη διαφορά.
Τι να κάνω όταν το μωρό ξυπνάει κάθε 30 λεπτά
Συνήθως οι κύκλοι ύπνου είναι 45 λεπτά και ακόμα και τα νεογέννητα κοιμούνται 45 λεπτά πριν μπουν στην φάση του ελαφρύ ύπνου ξανά. Αν το μωρό ξυπνάει στο μισάωρο είναι για να επιβεβαιώσει πως όλα είναι τα ίδια. Για παράδειγμα αν κοιμηθεί στα χέρια και το βάλουμε μετά στη κούνια, είναι λογικό να ξυπνάει συνέχεια για να ελέγχει αν έχει αλλάξει ο χώρος και να μην μπορεί να κοιμηθεί στην ησυχία του. Κανονικά, τα 30 λεπτά είναι πολύ μικρή περίοδος ύπνου και συνδέεται με την πείνα που σημαίνει πως αν το μωρό τρώει σνακ όλη μέρα είναι λογικό να ξυπνάει στα 30 λεπτά.
Όταν έχεις ένα νεογέννητο είναι λογικό να ξυπνάει αρκετές φορές μέσα στη νύχτα και ειδικά αν είσαι νέα μαμά μπορεί να νομίζεις πως είναι φυσιολογικό. Ομως ακόμα και αν είναι νεογέννητο δεν θα έπρεπε να ξυπνάει κάθε μισή με μια ώρα μέσα στη νύχτα. Αυτό σημαίνει πως κάτι το ενοχλεί πολύ.
Είναι συχνό γεγονός να επιρρεάζει κάποια τροφή που τρώει η θηλάζουσα μητέρα. Εάν λοιπόν θηλάζεις και πιστεύεις πως το μωρό σου δεν κοιμάται καλά και μπορεί να είναι ένας λόγος αυτός, μπορείς να δοκιμάσεις να κόψεις τα γαλακτοκομικά είδη για λίγες μέρες όπως και τα αυγά και να παρατηρήσεις αν ο ύπνους του μωρού σου αλλάξει.
Ενας αλλος λόγος να μην μπορει να κοιμηθει και να ξυπνάει ανά τακτά διαστήματα το μωρό είναι η ανταπόκρισή που θα έχει. Οι περισσότεροι πιστεύουν πως κάθε φορά που ένα μωρό ξυπνάει πρέπει να θηλάσει για να ξανακοιμηθεί. Το θέμα είναι πως ο θηλασμός ή το μπιμπερό ηρεμούν ένα πεινασμένο μωρό, αλλά δεν θα ηρεμίσουν ένα κουρασμένο μωρό, ούτε ένα μωρό που πονάει. Το πιο πιθανό είναι το γάλα να το κάνει να κοιμηθεί ξανά γιατί αυτό έχει μάθει και χαλαρώνει εκείνη την ώρα, όμως αν δεν πεινάει και έχει κάτι άλλο θα ξυπνήσει ξανά σε λίγο, και ξανά και ξανά... Αυτό είναι σημάδι πως μάλλον δεν πεινάει αλλά έχει κάτι άλλο.
Επίσης, αν ο μόνος τρόπος να κοιμίζεις το μωρό είναι να το κουνάς ίσως να μην μπορέσει να κοιμηθεί ακόμα και αν είναι κουρασμένο και να γκρινιάζει παραπάνω ή και να ξυπνήσει μετά από λίγη ώρα γιατί, μάντεψε, κάτι έχει αλλάξει - δεν το κουνάς πιά και είναι κουρασμένο αλλά δεν ξέρει ακόμα πως να κοιμηθεί μόνο του.
Και αυτός ο κύκλος επαναλαμβάνεται γιατί το μωρό είναι κουρασμένο αλλά εμείς νομίζουμε πως το ηρεμούμε με γάλα ή κούνημα ενώ το μόνο που θέλει αυτή τη στιγμή είναι ύπνος, και ενώ αυτό προσπαθούμε να καταφέρουμε - το μωρό δεν κοιμάται γιατί κουνιέται πολύ ή γιατί τρώει ή γιατί αλλάζει περιβάλλον από εκεί που κοιμήθηκε πριν λίγη ώρα.
Οταν προσπαθείς να “ξεγελάσεις” το μωρό για να κοιμηθεί στην αγκαλιά σου ή στο καρότσι του και μετά από λίγο αυτό αλλάξει πλευρό και καταλάβει πως είναι κάπου αλλού - στην κούνια, τότε είναι πολύ πιθανό να ξυπνήσει γιατί ακόμα και αν είναι μικρό έχει λογική και καταλαβαίνει πως δεν κοιμήθηκε εκεί.
Πως ξέρω πως περνάει κάποιο άλμα ανάπτυξης ή φάση άρνησης ύπνου;
Η πιο εύκολη απάντηση σε αυτό είναι πως αν το μωρό κοιμάται σχετικά καλά ξυπνώντας κάθε βράδυ συγκεκριμένες φορές και ξαφνικά αρχίσει να ξυπνάει παραπάνω χωρίς να πεινάει και χωρίς να βγάζει δόντια ή να είναι άρρωστο, το πιο πιθανό είναι να περνάει ένα Αλμα Ανάπτυξης (που επηρεάζει τον ύπνο του έμμεσα).
Καταρχάς κάθε μωρό είναι διαφορετικό αλλά οι έρευνες που μελετούν τα μωρά μέσα στα χρόνια δείχνουν πως όλα τα μωρά περνάνε κάποιες συγκεκριμένες φάσεις στους πρώτους μήνες της ζωής τους που επηρεάζουν άμεσα τον ύπνο τους και τα ονομάζουμε: Φάσεις άρνησης ύπνου. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως είναι ο μόνος χρόνος που μπορεί να υπάρξει ένα άλμα ανάπτυξης… Τα μωρά αναπτύσσονται συνεχώς και το να κάνει κάτι καινούργιο ή να καταλάβει κάτι καινούριο για τον κόσμο μας πολλές φορές είναι πάρα πολύ για να το διαχειριστεί. Ετσι περνάει ένα μικρό ή μεγάλο άλμα ανάπτυξης που επηρεάζει την διάθεση, την όρεξη, και τον ύπνο του.
Ποιές είναι οι ανάγκες ύπνου βάση ηλικίας
made by author
Γιατί το μωρό ξυπνάει για πολλές ώρες μέσα στη νύχτα
Υπάρχουν και πάλι πολλοί λόγοι που μπορεί να συμβαίνει αυτό για παράδειγμα αν το μωρό είναι νεογέννητο είναι πολύ πιθανό να έχει συγχυση μέρας και νύχτας. Πρέπει να θυμάστε πως ακόμα και τα πολύ μικρά μωρά δεν χρειάζονται 24 ώρες ύπνου το 24ωρο. Αν τα αφήνουμε να κοιμούνται 4-5 ώρες κατά τη διάρκεια της μέρας είναι λογικό να μην έχουν ανάγκη παράνω ύπνο κατά τη διάρκεια της νύχτας για αυτό είναι καλά να τα ξυπνάμε από τους ημερήσιους ύπνους όταν δούμε πως κοιμούνται πολύ ώρα.
Αλλος ένας λόγος που ξυπνάνε με τις ώρες τα μωρά είναι πως ψάχνουν την προσοχή που ξέρουν πως θα πάρουν, δηλαδή αν το μωρό ξυπνάει κάθε βράδυ ή τουλάχιστον συχνά, και κλαίει μέχρι κάποιος να του δώσει σημασία και να προσπαθήσει να το ηρεμήσει και αρχίσει να βγάζει κάποια παιχνίδια στη μέση, το μωρό συνηθήζει και αυτό γίνεται μια ρουτίνα για αυτό. Πολλά μωρά ξυπνάνε για ώρες μέσα στη νύχτα όταν αρχίζουν να πηγαίνουν βρεφικό σταθμό ή να μένουν πολλές ώρες με νταντά, γιαγιά κτλ και δεν χορταίνουν την μαμά ή τον μπαμπά όσο συνήθως. Ετσι ξυπνάνε για να αναπληρώσουν τον χαμένο χρόνο.
* * *